Pazar Araştırmasında Veri Güvenliği
14 Temmuz
Pazar Araştırmasında Veri Güvenliği
Pazar Araştırmasında Veri Güvenliği

Biri sizi sokakta durdurdu. “Meyve suları hakkında bir anket çalışması yapıyoruz. Katılmak ister misiniz?” dedi. Ya “hayır” diyerek çalışmaya katılmayı reddedeceksiniz, çünkü vaktiniz yok ya da karşınızdaki kişiye güvenmediniz, ya da “evet” diyerek güvenmeyi deneyeceksiniz. Belki de biri kapınızı çaldı ve “Temizlik ürünleri ile ilgili bir anket çalışması yapıyoruz. Katılmak ister misiniz?” dedi ve devamı gene aynı hikâye… Ona güvenebilecek misiniz? Anket yapıldı ve anketin sonuna gelindi. Sizden eğitim durumunuzu, gelir seviyenizi, adınızı, soyadınızı ve hatta telefon numaranızı istedi. Peki, şimdi ne olacak? Telefon numaranızı vermediniz ya da bilerek yanlış bir numara söylediniz. Çünkü kişisel bilgilerinizin nerede kullanılacağı ile ilgili endişeleriniz var, tıpkı tüm insanlar gibi.

Bilgi çağında yaşıyoruz ve herkes her yerde bilgi arıyor, herkesten bilgi talep ediyor. Tabi bu bilgilerin kişisel bilgi olma durumu da söz konusu ve insanların çoğu kişisel bilgilerini tanımadıkları bir kişiyle paylaşmak istemiyor. Bu durum özellikle Pazar araştırma sektöründe sıkça yaşanan bir durum. İnsanlar özellikle ad, soyad, telefon numarası gibi kişisel bilgilerini tanımadığı insanlarla paylaşmak istemiyor.

Pazar araştırmalarının en büyük veri kaynağı insanların duygu ve düşünceleri, dolayısıyla insan! Her ne kadar Pazar araştırma sektörünün kuralları, normları olsa da, veri koruma kanunu olsa da katılımcıların bize yanlış bilgi beyanında bulunmaları olağan bir durum. Bu durum biz araştırmacılar için gerçekten çok büyük sıkıntılar doğuruyor. Katılımcıların bilmediği şey, kısa bir telefon görüşmesiyle doğrulanamayan anketin saha kontrol personelleri tarafından iptal edildiği… Peki hem katılımcıların endişelerinin giderilmesi hem de anket doğrulama oranlarının daha yüksek olmasının yolu nedir? Tabi ki de bu konu hakkında bir farkındalık yaratmak. Temel çözüm insanları yani katılımcıları verilerinin nasıl işlenip nasıl korunacağı hakkında bilgilendirmekten geçiyor.

Biri kapınıza gelip ya da sizi sokakta durdurup anket yapmak istediğinde, karşınızdaki anketör, yani saha araştırmacısı size anketör kimlik kartını gösterip çalışmaya başlamadan önce sizin rızanızı almak zorundadır. Şunu unutmayın. Hiçbir anketör kimseye zorla anket yapamaz ve çalışmayı katılmayı reddetme veya anketin ortasında ankete devam etmeme gibi bir hakkınız var. Her ne kadar biz bunu pek tercih etmenizi istemesek de. 

Bir anketör, anket sonunda kişisel verilerinizi, doğum tarihinizi, yaşınızı, adınızı, telefon numarasını istediğinde bu verileri paylaşmazsanız, maalesef anket geçersiz sayılıyor. Eğer paylaşırsanız, anketlere verdiğiniz cevaplar değerlendirilirken kişisel bilgilerinizin hepsi anonim hale getiriliyor. Her Pazar araştırma firmasında verilerinizi kontrol eden ve anonimleştiren sorumlu kişiler bulunuyor. Bu kişilere verileriniz ulaştığında, öncelikle anketin gerçekten yapılıp yapılmadığını kontrol etmek amaçlı telefon numaranızdan aranıyorsunuz. Size anket ile ilgili birkaç soru soruluyor. Cevaplarınızın tutarlı olmasın durumunda anketiniz geçerli sayılıyor. Aksi halde anket iptal ediliyor. Anketinizin geçersiz olması durumunda size dair tüm veriler yok ediliyor. Hem kağıt üzerinde, hem veri tabanlarında. Anketinizin doğrulanması halinde ise verilerinizi anonim hale getirerek kullanıyoruz.  Peki, biz bunu nasıl yapıyoruz? Öncelikle adınız soyadınız yerine size bir kimlik numarası, diğer adıyla benzersiz bir ID veriyoruz. Bu şekilde sizin verdiğiniz cevapları analiz ederken adınız soyadınız gibi en temel kişisel bilgilerinizi kesinlikle kullanmıyoruz. Verileri analiz eden kişi “Ayşe Ali”nin cevabı yerine 123456 numaralı katılımcının cevapları olarak analizini gerçekleştiriyor. Cevaplarınızı bilmesine rağmen adınızı soyadınızı bilmeyen veri işlemcisi, dolayısıyla, o bilgilerin hangi şahsa ait olduğunu asla bilmiyor.

Peki kişisel verileriniz anonimleştirilse bile saklanıyor mu? Özellikle kalitatif çalışmalarda anlaşılmayan cevaplarınızda sizden tekrar bilgi almak veya diğer çalışmalarda ikincil bir anket doğrulaması yapmak amaçlı kişisel verilerinizi bir süre saklıyoruz. Fakat anket cevaplarınıza erişim ve cevaplarınızın raporlamada kullanımı, tamamıyla anonimleştirilen verileriniz ile gerçekleşiyor. Türkiye Veri Koruma kanunda, verilerin ne kadar süre saklanabileceği ile ilgili kesin bir limit bulunmasa da genellikle verileriniz en fazla 1 sene saklanıyor. 1 sene sonunda hiç kimsenin daha sonra ulaşamayacağı bir şekilde imha ediliyor. Anonimleştirilen kişisel verileriniz sadece anketlerden rapor oluşturma aşamasında kullanılıyor. Hiçbir şekilde kişisel verilerinizi üçüncü kişilerle paylaşmıyoruz. Ayrıca ilgili Pazar araştırmacısına ulaşıp, istediğiniz zaman, verilerinizin imha edilmesini talep edebilirsiniz ve biz de size bunu sağlamakla yükümlüyüz.

Unutmayın! Kişisel verileriniz Pazar araştırma kurallarına ve Veri Koruma Kanununa uyan Pazar araştırma firmalarında güven altında. Eğer bu konuda bir farkındalık yaratabildiysek,  siz de kapınızı çalan veya sokakta sizi durduran anketörümüze evet diyerek araştırmalarımıza güven içinde katılabilirsiniz. 

NS

Etik Araştırma

Bizi Sosyal Medya'da Takip Edin

Facebook Twitter İnstagram Linkedin